टोल उत्सव

[२]

खरेलनी बजैको प्रभात भजनको नियमितता चालु छ ।

भजनको सुर र ताल भने केही बेग्लै महसुस गर्न

सकिन्छ आज ।

एउटा लयात्मक रफ्तारमा उक्लेर खरेलनी बजैको भक्तिभाव टुप्पोमा अडेको छ ।

र अचम्मको कुरो के छ भने यसमा भूतपूर्व कमरेड श्रीमान खरेल पनि आफ्नो कट्टर नास्तिकतासहित सामेल छन् ।

[३]

टोलको नामुद जुवाडे काजी घरको बरन्डामा देखापरेको छ ।

रात–रातभरि जागेर कौडा हान्ने जीवात्मा यसरी बिहानै देखिनु कुनै चमत्कारभन्दा

कम छैन ।

अर्को अचम्म के भने काजीको मुखारविन्द उज्यालो देखिएको छ । त्यहाँ अलिकति पनि रात्रि जाग्रामको थकान छैन । के हिजो राति काजीले दाउमा ठूलै जित हासिल गरेको हो त ? अथवा.....।

घरबाट तल बाटोमा हिँंड्नेलाई काजीले ‘गुडमर्निङ’ गरेको सुनिन्छ ।

[४]

टोलका भुसिया कुकुरहरू पनि त्यतिसारो भुकिरहेका छैनन् ।

एक–दुई अति उत्साहित कुकुरको छाउरालाई टोलका केटाहरूले मार्सल आर्ट स्टाइलमा लात्ती हानेर चुप गराएका छन् ।

श्वान बोलीको अभावमा टोल नै अर्को लागिरहेको छ आज ।

अनि सबै टोले कुकुरहरू परम सिद्ध महात्माझैं देखिएका छन् ।

[५]

सुब्बा–सुब्बेनीको नित्य झगडाको आवाज सुनेर टोल जाग्ने गर्छ ।

वास्तवमा कुरो के हो भने एक चौथाइ टोलबासीले दुवै जोइपोइका बाझाबाझको चर्को ध्वनि श्रवण गरेर

बिछ्यौनाबाट उठ्ने बानी बसालेका छन् ।

आजको ताजा बिहान भने सुब्बा–सुब्बेनीको झैझगडा बिना नै सहसा जागृत

भएको छ ।

‘सुब्बा निवास’ बिग्रिएको साउन्ड बक्सझैं विलकुलै शान्त एवं शब्दहीन ।

र सुब्बा–सुब्बेनी हँसिलो मुद्रामा घरको आँगनमा

उभिएका छन् ।

[६]

गुरजु स्वयम्भूनाथको दर्शन गरेर ब्रह्ममुहूर्तमै घर फर्की

पनि सक्छन् ।

टोलको केही परको स्वयम्भूसम्मको बाटो उनको नेवारी बोलीको भजनगानले गुञ्जने गर्छ ।

यही आशरत्न गुरजुको नित्यकर्मको आरम्भ हो । कुनै–कुनै दिन भने क्रम टुट्ने गर्छ । जस्तो, आज सत्तरी वर्ष नाघिसकेका ज्येष्ठ नागरिक गुरजु ‘हे भगवान द्य......’ भनेर

आफ्नो घर वरिपरि नै परिक्रमा गरिरहेका देखिन्छन् ।

[७]

टोलको उरन्ठेउली ग्वार्चा बेसुर तालमा सिनेमाको गीत गाइरहेको छ ।

यो गीत सुनेर आज कोही पनि उसलाई हप्काउने

मुडमा छैन ।

यसले ग्वार्चाको बेसुरपन चरममा पुगेको छ ।

लौ सुन्नोस्, यो टोलको ग्वार्चा संगीत ! (शब्द बुझ्न गाह्रो) ।

[८]

बिहानको उज्यालोमा पनि रातका आवारा लामखुट्टेहरू भुनभुन गरिरहेका छन् ।

एक लामखुट्टे– आज टोलमा के हो पार्टनर ?

अर्को लामखुट्टे– तिमीलाई थाहा छैन, आज टोलको सरकारी धारोमा पानी आउने दिन हो ।

तेस्रो लामखुट्टे– हो र पार्टनर ?

एक लामखुट्टे– हरेक पन्ध्र दिनमा नियमानुसार टोलमा पानी आउने गर्छ ।

अर्को लामखुट्टे– आजै त्यो दिन हो त पार्टनर ?

चौथो लामखुट्टे– हो, आज बिहानको ४ बजेदेखि ५ बजेसम्म घर–घरको धारोमा एक घन्टा पानी आउनेछ ।

[९]

टोलको समय घडीमा ४ बज्छ । त्यसपछि ५ बज्छ ।

अनि ६ बज्छ ।

र ७ बज्छ ।

८ पनि बज्छ ।

अब ९ बजिसकेको छ ।

हो, १० बज्यो । (५ मिनेट भइसकेको छ) ।

टोलको सरकारी धारोमा

पानी आउने कुनै लक्षण देखापरेको छैन ।