सन्तानै संगीतमा

सृजन राम्रा गायक, संगीतकार, गितारिस्ट, रेकर्डिस्ट र एरेन्जरका रूपमा परिचित छन् । रोशन नेपालमा मात्र होइन, विदेशमा पनि परिचय बनाइरहेका मोहन बिना वादक हुन् । उनका नेपाल, दुबई र पाकिस्तानमा ब्यान्डहरू छन् । प्रशान्त पूर्व क्षेत्रमा निकै सक्रिय रहेका धरानका गायक हुन् ।

उनीहरूको पारिवारिक माहोल नै संगीतमय थियो । उसबेला उनीहरूका बुबा कवि तथा गायक मञ्जुल र आमा कवि कुन्ता शर्मा, रामेश श्रेष्ठहरूसँगै साहित्य र संगीतमार्फत जनता जगाउन हिँड्थे । पारिवारिक झमेलाका कारण सृजन बुबा मञ्जुलसँगै काठमाडौं बस्न थाले । भाइहरू रोशन र प्रशान्त आमा कुन्तासँगै धरान बस्थे । दाजुभाइ टाढा भए पनि तीनै जनाको रुचिको विषय एउटै बन्यो– संगीत ।

सानैदेखि सांगीतिक कार्यक्रममा गाउन थालेका सृजनले २०४८ सालमै रेडियो नेपालबाट स्वर परीक्षा पास गरेका थिए । त्यसपछि रेडियो नेपालमा ‘म सानो झरी हुँ’ लगायत चार वटा गीत रेकर्ड गराए ।

नेपाल घुम्न आएका अमेरिकन नागरिक जोन डेनासँग गितार सिकेर निरन्तर अभ्यास गरेपछि सृजन स्टुडियोहरूमा कन्टेम्पोररी र रक शैलीका गीतमा गितार बजाउन थाले । उनले नवीन के भट्टराईको त्यसताका चर्चित बनेका गीत ‘यही हो त माया’, प्राश्ना शाक्यको ‘आवाज देऊ’ लगायत धेरै गीतमा गितार बजाएका छन् । उनी भन्छन्, ‘सुरुमा गाउने र बजाउने दुवै गर्थें तर बजाउँदा पैसा पाइने भएकाले यतातिर लागें ।’

सृजनले म्युजिक एरेन्जर र गितारिस्टको काम पनि गरे । सृजनसँगै ब्रुनो (जय मल्ल), डा. सुमनशमशेर थापा, डेनमार्कका नागरिक एक्सेल र पिटर अनि जापानिज योशी मिलेर ‘बाइपास’ ब्यान्ड स्थापना गरे । ब्यान्डमा सृजन भोकलिस्ट, गितारिस्ट र कम्पोजर थिए । ब्यान्डकै नाममा एल्बम पनि निकाले । सन् १९९६ मा देशभरका छानिएका १२ गायकहरूको स्वर समेटिएको एल्बम ‘स्टार सेन्सेसन’ निस्कियो । त्यसमा सृजनको स्वर पनि थियो । सृजन धरान फर्किएपछि धरानका गायकहरूको संयुक्त एल्बम ‘भ्वाइसेस धरान’ निस्कियो । त्यसमा सृजनले गाएका थिए भने उनका भाइ रोशनले कम्पोज गरेका थिए ।

उनी धरान फर्किएर ‘धरान रेकर्डिङ स्टुडियो’ पनि खोले । स्टुडियोमा करिब १५ सय गीत रेकर्ड भएका छन् । उनकै स्टुडियोमा कान्छा भाइ प्रशान्तको गीत ‘पन्छी...’ रेकर्ड भयो । सन् २००० मा पुरानो ब्यान्ड बाइपासका तीन नेपाली सदस्यहरू मिलेर ‘बाइपास २’ एल्बम पनि निकाले । उनले एकल गीतहरू पनि गाए । अहिले घरमै एरेन्ज गर्ने, गितार सिकाउने गर्दै आएका उनी भन्छन्, ‘जे जे गरे पनि फुलटाइम संगीत नै हो ।’

सृजनका माइला भाइ रोशनले सृजनसँगै गितार बजाउन सिके । उनी पनि एसएलसीपछि २०५१ सालदेखि ब्यान्ड बनाएर संगीतमै लागेका थिए । रोशनले शिव लामिछानेहरूसँग मिलेर स्थापना गरेको ब्यान्ड ‘द अर्थ’ थियो । त्यसमा उनी गितार बजाउँथे । भिकल्स ब्यान्डमा पनि उनको भूमिका गितारमै थियो । उनले स्थानीय रेस्टुराँहरूमा पनि बजाए । त्यसपछि काठमाडौं पुगेका रोशनले स्टुडियो म्युजिसियनका रूपमा लामो समय काम गरे । काठमाडौं ज्याज कन्जरभेटरी (केजेसी) मा पनि केही वर्ष गितार सिकाए । संगीतकै लागि ब्याडहरूसँग विदेश पनि पुगे ।

ग्रामी अवार्ड विजेता पण्डित विश्वमोहन भट्टसँग उनैले बनाएको बाजा मोहन बिना सिकेका ४१ वर्षीय रोशन अहिले यही बाजाबाट स्वदेशमा नाम कमाइरहेका छन् । नेपालमा व्यावसायिक रूपमा मोहन बिना बजाउने रोशन एक्ला हुन् । अहिले उनले धेरैलाई यो बाजा सिकाइरहेका छन् । रजिना रिमाल र मनोज राजले गाएको गीत ‘पानीको फोका’, सुरज थापाको गीत ‘बहुला’ लगायत धेरै गीतमा मोहन बिनाको धुन सुन्न सकिन्छ ।

रोशन नेपालमा ‘ऊर्जा नेपाल’ ब्यान्डमा आबद्ध छन् भने दुबईमा नेपाली र भारतीयसँग मिलेर ‘काव्या’ का लागि बजाउँछन् । उनले पाकिस्तानको चर्चित ब्यान्ड ‘स्केचेस’ मा पनि आबद्ध भएर काम गरिरहेका छन् । उनीहरूको यो ब्यान्डले पाकिस्तानी फिल्म ‘केक’ मा दिएको संगीत ओस्कार अवार्डको मनोनयनमा परेको थियो । अहिले उनी विदेशमा रहेका ब्यान्डहरूका कतिपय काम घरमै बसेर गर्छन् । आवश्यक पर्दा बजाउन विदेश पुग्छन् । पछिल्लो समय धरानमै बसेर साधनारत रोशन भन्छन्, ‘काठमाडौंमा कमाइ राम्रो थियो तर मलाई कमाइभन्दा पनि मैले राम्रो बजाएँ कि बजाइनँ भन्नेमा चिन्ता लाग्न थाल्यो । आत्मसन्तुष्टि भएन, त्यसपछि धरान फर्किएँ ।’

३७ वर्षीय कान्छा प्रशान्त मामा घर पुग्दा किशोरकुमारका गीतहरू खुब सुन्थे । ४५ वर्षीय सृजन धरान आएपछि प्रशान्तले उनीबाटै विभिन्न गायकका गीतहरू सुने । उनलाई पनि गितार बजाउन मन लाग्यो । पछि दुवै दाजुहरूसँग अलिअलि गर्दै बजाउन सिके । एसएलसीपछि उनी काठमाडौं गए । अनामनगरमा उनको सांगीतिक सर्कल बन्यो । त्यहीँका साथीहरूसँग मिलेर भूमि ब्यान्ड स्थापना गरे । २०५६–५७ सालतिर उनले त्यही ब्यान्डमार्फत ‘तिम्रो मायाको सागरमा’ गीत पनि रेकर्ड गराए । ब्यान्ड लोकप्रिय बनिरहेको थियो । उनी लागूऔषधमा फसे ।

लागूऔषधबाट बाहिर निस्किन प्रशान्तलाई निकै समय लाग्यो । लागूऔषधमुक्त बनेपछि उनी पुनः संगीतमै फर्किए । उनले डिसेवल, जंगे लगायत विभिन्न ब्यान्डसँग मिलेर काम गरे । २०७० सालदेखि उनी धरानकै द आउटसाइडर ब्यान्डमा आबद्ध भए । उनले पहिला गाएको गीत ‘पन्छी’ ब्यान्डकै गीत बनाएर गाए । चार वर्षपछि ब्यान्ड छाडेका उनले आफ्नै माइला दाजु रोशनसँग
मिलेर ऊर्जा नेपाल ब्यान्डसँग पनि काम गरिरहेका छन् । उनी गिरीश खतिवडा, गंगा वरदान लगायतसँग मिलेर पनि गीतहरू गरिरहेका छन् ।

तीनै जना दाजुभाइ संगीत क्षेत्रमा हुँदा आफूलाई धेरै सजिलो भएको बताउँछन् प्रशान्त । उनी सन्तानै संगीतमा लाग्नुलाई आमाको महत्त्वपूर्ण देन मान्छन् । ‘आमा क्लासिकल गीतहरू अहिले पनि रातभर सुन्नु हुन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘सानोमा हामीले बरु खान राम्रो पाइनौं होला तर आमाले दाजुहरूलाई महँगो गितार किनिदिनुहुन्थ्यो । अहिले पनि भिडियो गर्न आमाले सहयोग गर्नु हुन्छ ।’
धरानमै बसेर विभिन्न कार्यक्रम गर्दै र विदेशका कार्यक्रममा सहभागी हुँदै आएका प्रशान्त यहीँ बसेर आफ्नो पहिचान बनाउन लागिरहेका छन् । ‘पहिला पो मिडियादेखि स्टुडियोसम्म काठमाडौंमा केन्द्रीकृत थिएँ र जानुपर्ने बाध्यता थियो,’ उनी भन्छन्, ‘काठमाडौंमा बस्ने सबै कलाकार हिट भएका छैनन् । बाहिरै बस्नेले पनि राम्रो गरिरहेका छन् ।’